په‌ی ڕۆشنایی، شه‌وه‌ زه‌نگه‌کا سه‌رۆک ئاپۆی

چا ڕۆوه‌ که‌ نامێ تۆم ژنیێنه‌ و ئه‌ژناسانیم، حه‌ز به‌ ژیوای که‌روو و مزانوو کێنا و مشیۆم چه‌نی بژیوو. یانی فیکر و ڕامانوو تۆ منش به‌ من ئه‌ژناسنا و فێره‌ش که‌ردا که‌ به‌ ماناوه‌ بژیوو. فێره‌و ئه‌لفباو ئازادی و سه‌ربه‌ستیش که‌ردا. جه‌ فێرگاکێ تۆنه،‌ چننه‌ زه‌حمه‌تیچم دیه‌بۆ هیچ ڕوێ چا‌ ڕوا به‌ دووه‌ دڵی و په‌شیمانی نه‌ژیوانێ. چوون دلێشه‌نه‌ هێز و مانام ئێستێنه‌وه‌. هێزی فیکری و هێزوو مرۆڤی. ئه‌گه‌ر که‌میچ بۆ، چانه‌ی یاواینا‌نه‌ که‌ هێچ چێوێ نامۆمکین نیا و مرۆڤ چێش که‌رۆ هه‌ده‌ف تاوۆ په‌نه‌ش بیاوۆ. به‌ مه‌رجێو، سه‌روو ئا هه‌ده‌فێوه‌ سوور بۆ و باوه‌ڕش په‌نه‌ بۆ. پێسه‌و ژه‌نێو، پێسه‌و کوردێو،‌ ئازادیم که‌رد هه‌ده‌ف و جه‌ دڵوه‌ باوه‌ڕم په‌نه‌ ئارد. په‌ی ئینه‌یچ، پا حه‌سره‌تێوه‌ بیا که‌ په‌ی ساته‌وه‌ختێچ بۆ جه‌ نزیکوه‌ وینووت و تن گێرووت ‌باو‌شه‌وه‌ و هه‌ناسێوه راحه‌ته‌ کێشوو و دماوه‌ ئانه‌‌‌ ده‌رحه‌ق به‌ ئازادی وێم و ژه‌نا و گه‌له‌که‌یم ئینا دڵـمه‌نه ‌چه‌نیت گفت‌وگۆش سه‌ر که‌روو. به‌ڵام ئا پیلانگێڵیه‌ که‌ جه‌ ساڵه‌و 1998ینه‌‌ جه‌ ‌ به‌روه‌ و دلێنه‌ قۆمیا، که‌وت به‌ینوو من و تۆ و هه‌زاران که‌ساته‌ری پسه‌و من، که‌ هه‌م عه‌شقێ و همیدوارێ بێنمێ په‌ی وینایت‌. دماو ده‌زگیرکه‌رده‌و شمه‌،‌‌ جه‌ منه‌نه‌ زیاته‌ر و زیاته‌ر ته‌کانه ‌و به‌‌‌‌هێزی و بڕیاره‌و ئازادی دریا و همێد و حه‌سره‌ته‌و دیه‌و شمه‌م به‌ هیچ جۆرێ گمه‌ نه‌که‌رده‌. دایم هه‌وڵوو ئانه‌ی دێنا که‌ جه‌ نزیکوه‌ هه‌ستت په‌نه‌ که‌روو. فره‌و جارا جه‌ وه‌روو ویمه‌ه‌ر‌ جه‌ دڵوه‌ قسێت چه‌نی که‌رێنا و هه‌ست پانه‌ی که‌رێنا که‌ پێسه‌و ده‌نگی پێسه‌و هێزی‌ گنی دلێ دڵیم و ئیلهامت چه‌نه‌ گێرێنا. چن جارێچ ئامه‌ی په‌ی مێمانی وه‌رمه‌کام و فره‌و فراوان وه‌شحاڵه‌ت که‌ردا. ئانه‌ که‌ ڕاستی بۆ مه‌تاوو به‌ ته‌مامی ویه‌روو جه‌ هه‌ست و ویره‌کام سه‌باره‌ت به‌ شمه‌. به‌ڵام شۆنه‌و‌ ساڵه‌و 1999یـره‌‌ دایم ڕاستیه‌وه‌ جه‌ مه‌ژگوو منه‌نه‌ زڕیۆوه‌. ئادیچ ئانه‌ن که‌ زیندانی بیه‌و مرۆڤێوه‌ گه‌وره‌ی پێسه‌و شمه‌م په‌ی‌ هه‌زم نه‌کریێ و واچێنا ئی مرۆڤه‌ حه‌قش ئا یاگێ نیا. بێ‌گومان، به‌رپرسیاری ده‌زگیرکه‌رده‌ی و گۆشه‌گیرکه‌رده‌ی سه‌رۆکوو گه‌لێوه‌ و ڕانیشانده‌رێوه‌ گه‌وره‌و مرۆڤایه‌تی ته‌نیا سه‌ر و ده‌وڵه‌ته‌ ڕووسیاوه‌کاو جه‌هانی مه‌زانوو. به‌ ڕاده‌و قه‌ڵبی و دوه‌ڕوویی و خه‌یانه‌توو ده‌وڵه‌ته سه‌رده‌سته‌‌کا، لاوازی و که‌م و کورتی، هامڕایی وێم و هه‌ڤاڵاچم به‌رپرسیار مزانوو. په‌وکی دایم جه‌ حوزووروو شمه‌نه‌ و گه‌لی و ئا ژه‌نا که‌ همێد و ئازادیشا به‌ شمه‌وه‌ به‌نده‌ن شه‌رماندێ بیا. ئارۆ، جه‌ 15ــو شوباتوو 2006 ـینه‌ پا منیه‌یمێ دلێ هه‌شته‌مین ساڵه‌و ده‌زگیرکه‌رده‌ی سه‌رۆکایه‌تی و پیلانگێڵی دلێ‌ده‌وڵه‌تی که‌ مه‌رحه‌لێوه‌ تازه‌ و خه‌ته‌رناک، سه‌روو ئێمرالیوه و کوردستانیوه‌ به‌ گردی ده‌سش په‌نه‌ که‌رده‌ن. گه‌ره‌کشانه‌ گردوو ڕه‌نج و کۆشش و ئاشتی و دیمۆکراسی سه‌رۆکایه‌تی و گه‌لوو کوردی هه‌ده‌ر بدا و به‌ ئاشکرا بانگه‌شه‌و ته‌سلیمیه‌تی و ده‌سئاسته‌ی جه‌ سه‌رۆکی که‌را. گه‌ره‌کشانه‌ ده‌سته‌مۆما که‌را و فێرێ ئانه‌یما که‌را که‌ بێ‌سه‌رۆک، بێ‌ئیدیۆلۆژی و بێ‌ئیراده‌ بژیومێ. وه‌راوه‌روو ئی ره‌وشێچوه‌ گه‌ل جه‌ هه‌ر چوارلاو دونیاینه‌ ‌ دژوو سیاسه‌توو قڕ که‌رده‌ی، که‌ سه‌روو سه‌رۆکیوه‌ په‌یره‌و کریۆ‌ ناڕه‌زایی وێش به‌ربڕۆ. منیچ گه‌رکما پێسه‌و شاگردێوه‌ شمه‌ جه‌ دژوو ئا هێرشه‌ ناڕه‌وایا، چی 15 و شوباتینه‌ جه‌ دلێو گه‌لوو وێمه‌نه‌ و وه‌روێداو گه‌له‌که‌یمه‌نه‌، به‌ ئاوروو جه‌سته‌یم په‌یامێوه‌ بده ‌و مه‌ژگ و دڵی یه‌خینوو شارستانیه‌توو کۆمه‌ڵگاو چینا‌یه‌تی تاونووه‌ و پێسه‌و فره‌و‌ مرۆڤا ته‌ری جه‌ دادگاو مێژووینه‌ بوو به‌ شاهدێو په‌ی قێڕنای و ئیشاره‌ په‌نه‌ که‌رده‌ی، زۆرداری و درۆزنی سیسته‌موو دادی و مافوو مرۆڤوو ڕۆئاوای.

سه‌رۆکوو من، ئی چالاکییه‌ که‌ ئه‌نجامش مده‌و، جیا چانه‌ی‌ ناڕه‌زایی نیشان دای و عوسیانێوه‌ن، جه‌ دژوو ئا ناڕه‌وايه‌‌ که‌ به‌ دژوو شمه‌ و گه‌لوو کوردی جه‌ لاو ده‌وڵه‌ته‌ سه‌رده‌سته‌کاوه‌ په‌یره‌و کریۆ، هامده‌میچ ڕه‌خنه‌دانێوه‌ هه‌مڕایه‌تی په‌ڕ جه‌ که‌م و که‌سری و لاوازیمه‌ن و ڕزگاربیه‌یمه‌ن جه‌ هه‌ست و شه‌رمه‌نده‌یی و بێ‌ڕوومه‌تی جه‌ وه‌راوه‌روو دێرینه‌و گه‌له‌که‌یموه‌ و راده‌و ئیدعای و باوه‌ڕیمه‌ن پانه‌ی که‌ هه‌تا تاکه ‌که‌سێوه‌یچ مانۆ، فه‌لسه‌فه ‌و خه‌ته‌و ژیواو شمه‌، حه‌ر مژیوۆ و سه‌رگنۆ. فره‌ که‌سێ ماچا و فیکریا که‌ ئی ئیدئۆلۆژیه‌ی لابه‌را ونازاش. من گاڵته‌م مه‌ی پینه‌ی و ئیدعایوه‌ پڕو‌پووچه‌نه‌. چوون ئیتر شمه‌ جه‌ دڵ و مه‌ژگ و دیوه‌خانوو به‌ ملیۆنان که‌سینه‌، به‌ تایبه‌ت جه‌ دڵوو ژنانه‌ یاگێت گێرتێنه ‌و بیه‌نی به‌ مڵکوو دێرینه‌و کۆمه‌ڵگای و گرد جارێ با‌وه‌فایی و ڕاسواچی ژه‌نێت به‌ ئێمه‌ ئه‌ژناسنان. ئارۆ سه‌ره‌ڕاو گردوو که‌م و کورتی و لاوازیه‌کام، گه‌ره‌کما ڕه‌خنه‌و وێم بده ‌و بڕیاره‌و بیه‌و وێم جه‌ هێڵه‌و سۆسیالیزمی زانستی و دیمۆکراسی و دیدگای تازێ نیشانه‌ بده‌و په‌یامێوه‌ بده‌و به‌دماکه‌وته‌ی دلێ وێ و هێرشه‌کا به‌ری. منیچ فره‌ جارێ پێسه‌و هه‌ڤاڵه‌ شه‌هیده‌کا ته‌ری، واچێنا: وه‌شڵه‌ی جه‌ گیانیم به‌ به‌هاته‌ر چێوێته‌رم بیایا جه‌ ڕاو ئازادی سه‌رۆکی و گه‌له‌که‌یم و ژه‌نه‌ ئازار چه‌شته‌کانه‌ فیدام که‌ردایا. شۆنه‌و گرته‌و شمه‌ره‌ جه‌ ساڵه‌و 1999 وه‌ دایم بڕیاره‌و ئه‌ناجامدای چالاکییه‌وه‌م بێ. به‌ڵام وه‌روو ئانه‌ی هه‌ل و مه‌رجی گونجاو نه‌بێ په‌ی چێوێ ئه‌پاسنه‌ی، به‌ تایبه‌ت په‌ی ئانه‌ی شمه‌ عادز نه‌که‌روو، ئانه‌م‌ به‌ خاس زانا جارێ جه‌ ژیواینه‌ په‌یوه‌سی وێم به‌ شمه‌ نیشانه‌ بده‌و. ئانه‌یچ مزانوو که‌ چانه‌ین ئی چالاکییه‌یمه‌ ڕه‌خنه‌ که‌را و په‌سه‌ندش نه‌که‌را به‌ڵام چێش که‌روو، سه‌رۆکوو من؟ بازێوه‌ هه‌نێ عاشقێ با و ده‌ستوو یوته‌رینی گێرا و مڕه‌ما. عاشق بیه‌ی منیچ پێسنه‌نه‌. دڵم بێ ‌شمه‌ و بێ په‌نه‌خوای و زه‌رده‌خه‌نه‌و سه‌روو ڕووه‌و زاڕواو وه‌ڵاته‌که‌یم مرده‌‌یش‌ نییا و وه‌قره‌ش‌ بڕیان. نه‌تاوام بڕیاره‌کێم جه‌ مه‌رحه‌لێوه‌ ئه‌پێسنه‌ حه‌ساسه‌نه‌ وزوو دماوه‌ په‌ی هه‌شته‌مین ساڵه‌و ده‌سگیرکریای و دووری شمه‌. په‌وکی داواو چه‌نه‌ ویه‌رده‌ی که‌روو. با ئانه‌یچ واچوو که‌ فره‌ به‌ همێده ‌و نه‌ته‌رسه‌نا، به‌تایبه‌ت کاتێ په‌ی دیاری که‌رده‌و کومیته‌و جه‌ نۆ ئاوا که‌رده‌و PKK‌ی نامێ منت ئارده‌‌ سه‌روو زوانیت و په‌رسیاروو منت که‌رد، هه‌ستم پانه‌ی که‌رد که‌ گه‌وره‌ته‌رین خه‌ڵاتم په‌نه‌ دریا و چا رۆوه‌ هه‌ست به‌ ڕوومه‌تێوه‌ گه‌وره‌ی که‌روو. دایم ڕانموونییه‌کاو تۆ په‌ی شۆڕشوو واشووری، که‌ پێسه‌و شۆڕشێوه‌ ژه‌نێ نامێش به‌را، مارووه‌ ویروو وێم و جه‌ منه‌نه‌ وره‌ و پێشکه‌شی و کۆششا دیاری که‌رده‌ن. جه‌ دلێ ئا بێده‌نگی و مه‌رده‌ینه‌‌ که‌ ئیسه‌ جه‌ واشووره‌نه‌ هه‌ن، گه‌ره‌کما پێسه‌و ژه‌نێوه‌ واشووری که‌مێوه‌یچ بۆ قه‌ره‌بوو پاداشوو ڕه‌نج و چالاکی شمه‌ که‌رووه‌.‌ فره و فراوانیچ‌ پانه‌ی که‌ ئه‌نجامێوه‌ سه‌رکه‌وتانه‌ به‌ده‌س باروو شادمانه بوو‌. جه‌ دمایینه‌ سڵام و وه‌شه‌ویسی و حه‌سره‌ته‌و وێم پێشکه‌شوو تۆی بێهه‌متای که‌روو. جه‌ ویرتا نه‌شۆ فره‌ ویرتا که‌روو، فره‌ ویرتا که‌روو. . . .

چه‌نی سڵام و حورمه‌تی و حه‌سره‌تیم
2006/01/28

 

VIYAN.info

بڵاوکرایەوە
هاوپۆلکراوە وەک هەورامی